یادبگیریم

-     کتاب بخوانیم در سال اوّل شامل چهار بخش است . ساختار انتخابی بر مبنای نیازهای زبانی است .

-     امّا کتاب های بخوانیم وبنویسیم دوّم تا پنجم ساختار موضوعی است . ساختار زبانی این کتاب ها نیز در فارسی اوّل حول 8 موضوع : نهادها، بهداشت اخلاق ، دانش و دانشمندان، دین ، ملّی میهنی، طبیعت ،هنر  و ادب شکل گرفته است.

-     بخش اوّل نگاره ها :دوازده نگاره برای 4 هفته (مهر ماه)پیش بینی شده است که این بخش در واقع جانشین لوحه ها در کتاب فارسی قبلی می باشد .

-     بخش دوّم : آموزش نشانه های فارسی (1): در این بخش 30 نشانه ی خطّی طی 12 درس و در 12 هفته آموزش داده می شود .

-     بخش سوّم:آموزش نشانه های (2): در این بخش 10 نشانه که عمدتاً حروف عربی  که درجه ی دشواری بیشتری نسبت به بقیّه حروف دارند و عبارتند از : "صـ ص ـ ـــّــ ـ ذ ـ ثـ ث ـ عـ ـعـ ـع ع ـ حـ ح ـ ضـ ض ـ ط ـ غـ ـغـ ـغ غ ـ ظ "

-     بخش چهارم : روان خوانی می باشد .

کتاب بنویسیم :

تمرین های کتاب « بنویسیم » هم زمان با تدریس کتاب بخوانیم انجام می گیرد ، تمرینات کتاب بنویسیم جنبه ی نوشتاری دارد.

وجه تقویت مهارت نوشتن می پردازد که شامل رونویسی ـ املا ـ مرتّب کردن ـ کلمه سازی ـ جمله سازی و .... است.

-     هر صفحه ی کتاب با عنوان سلام و پیام شروع می شود و به یک جمله ی زیبا ختم می گردد . نماد گل هم بیانگر فعالیت یک جلسه در هفته است . جدول خالی عمودی موجود در هر صفحه نشانگر این است که کار دانش آموز در پایان هر روز مورد ارزیابی قرار گیرد .

-     مفاهیمی چون نکات دستوری ، ادبی ، دانشی ، ارزشی و نگرشی و همچنین مهارت های زبانی از قبیل گوش دادن و سخن گفتن ، نوشتن ، واژگان و فعالیت های ویژه مثل بازی ، شعر ، نمایش، باهم بخندیم، روان خوانی ، کتاب خوانی ، جدول ، چیستان ، رنگ کردنی ، و نقّاشی لحاظ شده است .

-     مفاهیم کتاب فارسی سال اوّل (بخوانیم و بنویسیم)؛ مبنای آموزش های زبانی در کتاب فارسی  سال اوّل آموزش نشانه ها و شکل های مختلف آن است و تمامی فعالیت ها و تمرین ها پیرامون آموزش صامت ها و مصوّت های زبان فارسی است.

جدول نشانه های (حروف) الفبای فارسی:

-   حروف یک شکلی : د ـ ذ ـ ر  ـ ز ـ ژ ـ ط ـ ظ ـ و 

-   حروف دو شکلی: ب ـ پ ـ ت ـ ث ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ س ـ ش ـ ص ـ ض ـ  ف ـ ق ـ ک ـ گ ـ ل ـ م ـ ن ـ ی

-   حروف چهار شکلی : ع ـ غ ـ ه

-   مصوت های کوتاه : اَ   اِ   اُ

-   مصوت های بلند: آ او ای

-    مصوت های دوشکلی :     اَ   اُ   آ او                    

-   مصوت های چهار شکلی :   ای اِ                                                                   

-     هر علامتی روی خطّ زمینه باشد ، حرف (نشانه) است.

-     غ،ق در فارسی یکی تلفّظ می شوند ، مانند: قند، غلام

-     غ، ق در ترکی جدا تلفظ می شوند : مانند ، قند غلام

-     سوال : نشانه « کـ »و« گ » چه مواقعی در کلمات صدای سبک و چه مواقعی صدای سنگینی دارند ؟

-     جواب : هر گاه ما قبل و یا بعد از نشانه های « ک »و« گ » در کلمه یکی از مصوت های ــُـ ، ا ، و بیاید ، ک و گ سبک تلفظ می شوند مانند : ساکت ، گرگان ، گوگرد.

-     هر گاه ما قبل و یا بعد  از نشانه های ک وگ در کلمه یکی از مصوت های ـَــــِــ ایـ بیاید ک وگ سنگین تلفظ می شوند . مانند : اگر ، جنگل ، کریم ، کرمان .

-     واو معدوله:  اگر ما قبل «و» حرف «خ» و ما بعد آن مصوت «آ، ایـ » بیاید  ، نوشته می شود ولی خوانده نمی شود به او «واو معدوله» می گویند .

استثناها:

1.           هر گاه مصوت «ایـ » قبل از صامت «یـ » در کلمه ای بکار رود در نوشتن حذف می شود . مانند :خیار ـ سیاه

2.          هر گاه صامت «یـ» قبل از مصوت «ایـ » در کلمه ای بکار رود هر دو را می نویسیم ؛ مانند : پایین ـ آیین ـ بیایید

-     از کتاب بخوانیم 12 نگاره مفصلاً توضیح داده خواهد شد و سپس جدول حروف الفبای فارسی شرح داده خواهد شد .

-     آموزش جدول حروف الفبای فارسی «نشانه ها»:

کودکان ما نخست جنبه ی گفتاری زبان را می آموزند و سپس با آموزش آگاهانه به اصول حاکم بر نظام الفبایی زبان پی می برند.

1.          ویژگی های خط فارسی:

خط فارسی دارای 32 حرف یا علامت یا شکل می باشد :

الف ـ ب ـ پ ـ ت ـ ث ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ د ـ ذ ـ ر ـ ز ـ ژ ـ س ـ ش ـ ص ـ ض ـ ط ـ ظ ـ ع ـ غ ـ ف ـ ق ـ ک ـ گ ـ ل ـ م ـ ن ـ و ـ ه ـ ی ـ   ّ/ء

2.          زبان فارسی دارای 29 واج (صدا) است.

3.          سه مصوّت کوتاه (اَ  اِ   اُ )

4.          سه مصوُت بلند (آ او ای )

5.          23 صامت (ب ـ پ ـ ت ـ ث ـ ج ـ چ ـ ح ـ خ ـ د ـ ذ ـ ر ـ ز ـ ژ ـ س ـ ش ـ ص ـ ض ـ ط ـ ظ ـ ع ـ غ ـ ف ـ ق ـ ک ـ گ ـ ل ـ م ـ ن ـ و ـ ه ـ ی)

6.          حروفی که هر کدام فقط یک صدا دارند .( ب پ ج چ خ د ر ژ ش ف ک گ ل م ن )

7.          حروفی که چند شکل از آنها صدای یکسان دارند ( ت=ط ) ( ث=س=ص ) ( ح=ه ) (ذ=ز=ض=ظ ) ( غ=ق ) 5 گروه هستند.

8.          حروفی که برعکس ردیف 7 هستند ، هر یک از آنها در مقابل چند صدا قرار می گیرند:

این حروف عبارتند از(و ـ ه ـ ی )

الف. مثال برای « و »:  

گاو ـ ورزش ( صدای صامت « و » )

دود ـ گردو (صدای مصوت «او»)

خوش ـ خود (صدای مصوت «اُ»)

نو ـ جو (صدای مصوت «او»)

خویش ـ خواهش صدایی ندارد و خوانده نمی شود ، چون از استثنا ها ، (واو معدوله) هستند .

ب. مثال برای حرف « ه »:

در کلمات : مه ـ به به ـ کوه ـ ماه (صدای صامت « ه=ح » )

در کلمات : خانه ؛ نامه ، کوزه ، میوه ، (صدای مصوت «اِ»)

پ . مثال برای حرف « ی »:

در کلمات : سیب ـ قوری ـ سینی (صدای مصوت «ای»)

در کلمات : یک ـ سایه ـ چای (صدای صامت «ی»)

توضیح : هر بخش از کلمات همیشه دارای یک مصوت است و این موصت هم یا صدای اوّل و یا دوّمین صدای بخش است . مثال : اَنار ، سَبَد

·       نام گذاری مصوّت ها و صامت ها  در جدول حروف الفبای فارسی(نشانه ها ):

1.    نام گذاری مصوّت ها :

-     مصوت ها دو دسته هستند ، مصوت های بلند : «آ،او، ای» ، مصوّت های کوتاه: «اَ َ ، اِ ِ، اُ ُ »

الف. مصوت های دوشکلی: «اَ ـَ ، اُ ـُ ، آ ا ، او و»؛

-     مصوت «اَ» دارای دو شکل است ، «اَ» اول ، «ـَـ»غیر اول ، مثال : اَبر ـ دَریا.

-     مصوت «اُ» دارای دو شکل است، «اُ» اول ، «ــُـ» مثال : اُردک ، سُرخ

-     مصوت «آ» دارای دو شکل است، «آ» اول ؛ «ا» غیر اول ، مثال: آب . باران

-     مصوت «او» دارای دو شکل است ، «او» اول ، «و» غیر اول ، مثال : او ـ پارو

ب .مصوت های چهار شکلی(اِ ـِـ ـه ه ،ایـ یـ ی ای):

-     مصوت «اِ» دارای چهار شکل است:«اِ» اول ،«ــِـ» وسط «ـه» آخرین چسبان ، «ه» آخر تنها(غیر چسبان )

مثال : اِمروز  ، کِتاب ، خانه، میوه

-     مصوت «ای» دارای چهار شکل است : «ایـ» اول ، «یـ » وسط ، «ی» آخر و «ای» آخر تنها (غیر چسبان)

مانند : ایران ، سینی ، زری ، لانه ای